عرصهی جوانان، پرستشگاهی است که باید با زانو به زیارت رفت؛ مقدس است از آن رو که جُنبندگی و حیات در آنهاست.
پروفسور محسن هشترودی
سخنرانی در مجمع دانشجویان، دههی ۵۰ شمسی

«جنبش نسل Z» معرف جوانانی است که در کشورهای مختلف به پا خاسته و اعتراضات گستردهای را به راه انداختهاند. در این میان اما جوانان ایرانی، به حق احساس میکنند که نادیده گرفته شده و از یاد رفتهاند. با اینکه جوانان ایران از پیشتازان جنبش آزادیخواهانهی قرن بیستویکم هستند و نقش اساسی در تاریخ ایران و جهان، خصوصا پس از قتل مهسا امینی و قیام «زن زندگی آزادی» ایفا کردهاند، در خبرگزاریها و اخبار مربوط به جنبشهای نسل زد سخنی از آنها نیست.


جوانان ایران در تیرماه ۱۴۰۱ خیابانها را قُرق کردهاند تا به قتل بیرحمانهی مهسا امینی اعتراض کنند. پایداری آنها به دنبال سرکوب وحشتناک، جهان را شگفتزده کرد اما این قهرمانانِ دیروز (دانشجویان زخمی، بازداشتشده، محروم از تحصیل و تبعید شده؛ خانوادههایی داغدار و تحت فشار زیر بار وثیقههای سنگینِ دادگاهها) گویی به فراموشی سپرده شدند. آیا قابل قبول است که این فداکاری از حافظهها پاک شود؟ آیا همیشه پیشتازان را به فراموشی باید سپرد؟
به همین دلیل انجمن محسن هشترودی خلاصهای از رویدادهای دیروز و امروز را در اینجا یادآور میشود.
نسل Z از تهران تا نایروبی و لیما با یک هدف؛ ساختن آینده
سال ۲۰۲۵، سال قیام جهانی نسل Z است — متولدان حدود ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۵.
پس از اعتراضات پراکنده در نپال، صربستان، بنگلادش، اندونزی و دیگر کشورها، امروز موج اعتراضات سراسر جهان را فرا گرفته است: تونس، کنیا، ماداگاسکار، نپال، پرو، مراکش… و همچنان ادامه دارد.
نسل Z رهبری برای خود نمیشناسد و از طریق شبکههای اجتماعی سازمان مییابد. سانسور، بازداشت، تهدید، اعلام وضعیت اضطراری و حتی قطع اینترنت در جریان اعتراضات جوانان، باعث جلوگیری از سقوط برخی دولتها نشد. (نپال، بنگلادش و ماداگاسکار). چنانچه دولتهایی که سقوط نکردند نیز مجبور به پاسخگویی شدند.
مطالبات مشترک در چند کلمه خلاصه میشوند: دموکراسی، آزادی بیان و ارتباط، عدالت اجتماعی و مبارزه با فساد.
صدای این مطالبات از چهارگوشهی جهان چون زنجیری به هم میپیوندد:
«حق مبارزه، یک ضرورت است!» «نترسید! خیابان مال مردم است!» «سعید، دیکتاتور، برو !» — تونس
«آری به عدالت؛ نه به فساد!» «دیگر ساکت نمیشویم!» — پرو
«نه به فساد، نه به ترس!» «ما آیندهایم؛ نه قربانی!» — کنیا
«فیلترینگ را متوقف کنید!» «جوانان بیدارند! علیه فسادند!» — نپال
«ما آیندهای هستیم که آنها از آن میترسند!» «ما قدرت نمیخواهیم؛ نور میخواهیم!» — ماداگاسکار
«ورزشگاه ساختید؛ بیمارستانها کجاست؟» «آزادی، کرامت، عدالت اجتماعی!» — مراکش
و در تونس، جوانان قابس در اعتراض به آلودگی صنعتی که توسط دولت نادیده گرفته میشود، فریاد میزنند: «ما حق زندگی میخواهیم!»
فراموشیِ مبارزهی جوانان ایران، یعنی فراموشی مبارزات همهی نسلهایی که برای آزادی برخاستهاند. امروز نسل Z بر سر زبانهاست، امیدواریم آنها هم مثل جوانان ایران فراموش نشوند.

«Z در حروف الفبای لاتین آخرین آنهاست ولی نه به معنی آخرین امید.
و همانطور که در فیلم «Z» اثر کوستا گاوراس آمده، این حرف مخفف واژهای یونانی است به معنای:
«او هنوز زنده است.»
به همین دلیل انجمن محسن هشترودی به دنیا یادآور میشود جنبش «زن زندگی آزادی» هنوز زنده است. هر چند زیر سرکوبِ چندین دهه و جنگ وحشتناک اخیر باشد. (جنگ ۱۲ روزه)